تأملی در تأثیر قاعده نفی سبیل بر احکام خانواده

Authors

  • حافظه شایق کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه یزد
  • محمود حایری عضو هیأت علمی دانشگاه یزد
Abstract:

یکی از قواعد فقهی نظام حقوقی اسلام، اصل مهمّ و اساسی"نفی سلطه" یا قاعده "نفی سبیل" است. این قاعده از طرفی یکی از اصول حاکم بر سیاست خارجی اسلام بوده که در تمام زمینه‌های نظامی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی حاکمیت داشته و هم از طرفی در اکثر ابواب فقه کاربرد دارد. در این مقاله نیز بعد از اثبات این قاعده، با توجه به مفاد و مستندات محکم و صریح، از آن در کنار سایر ادله عدم جواز نکاح دایم و موقت مرد مسلمان با زن کافر اهل کتاب استفاده شده است. در عصر حاضر، با ارتقای سطح فرهنگ و با تغییر شرایط اجتماعی، زمان، مکان، عرف و عادت مردم، نقش زن و تأثیر تفکرات و نفوذ عقاید او در زندگی زناشویی، بر همسر و فرزندان وی به گونه‌ای پررنگ شده که نمی‌توان آنرا انکار نمود. هم‌چنین در نکاح دایم و موقت بین برقراری رابطه زناشویی، تولّد فرزند و سایر تعاملات آنها تفاوتی نبوده و نتیجه یکسانی را در پی دارد. و چون غالباً فرزند در دامان مادر تربیت می‌شود و از عقاید، روحیات و صفات مادر تأثیر می‌پذیرد، نقش وراثت علاوه بر اینکه او را به سرنوشت شومی دچار خواهد کرد، این سلطه و ...

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

رابطه قاعده نفی سبیل با استراتژی‌های مطرح در سیاست خارجی (با تکیه بر آیه نفی سبیل)

یکی از قواعد فقهی مهم که تحقق عینی آن در جامعه مسلمین، سدی مقابل کفار است، «قاعده نفی سبیل» می‌باشد؛ بر اساس قاعده مذکور، خداوند متعال در عالم تشریع، تکوین و در مقام احتجاج، طریقی و سبیلی علیه مؤمنین برای کفار قرار نداده است. در بحث رابطه نفی سبیل با استراتژی‌های مطرح در نظام بین‌الملل، هر چند هر یک از این استراتژی‌ها در بعضی شرایط با مفاد قاعده نفی سبیل نزدیک می‌باشند اما نمی‌توانند کاملاً من...

full text

بررسی فقهی قاعده نفی سبیل در روابط بین الملل

بررسی فقهی قاعده نفی سبیل در روابط بین الملل* اکرم نوائی لواسانی[1] چکیده :  قاعده نفی سبیل از قواعد عام و کاربردی در فقه، اعم از شیعه واهل سنت است، بخصوص در روابط بین الملل اسلام نقش مهمی دارد. براساس آموزه‌های دینی، نیازها و ضرورت‌های زندگی عصر کنونی باید در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی و اقتصادی با سایر ملت‌ها و دولت‌ها ارتباط داشته باشد. اسلام برای این روابط، اصولی را ترسیم می‌کند که از جمله آ...

full text

تأملی بر آیه نفی سبیل با تأکید بر مفهوم واژه « سبیل »

 واژه « سبیل » محوری ترین لفظ آیاتی است که بر نفی سبیل کافر بر مؤمن دلالت دارد و نیز در آیات دیگر قرآن کریم معانی متفاوتی را شامل می شود. گرچه سبیل در لغت به معنای غلبه و تسلط نیامده، استعمال آن با تقدیر کلمه غلبه بسیار رایج است. لذا مفسران در تعابیر خود از این لفظ با معانی مشابهی از قبیل غلبه در حجت، غلبه در آخرت؛ غلبه ظاهری و غلبه باطنی مومن بر کافر یاد کرده اند. فقیهان نیز در استنباط خود از ...

full text

رابطه قاعده نفی سبیل با استراتژی های مطرح در سیاست خارجی (با تکیه بر آیه نفی سبیل)

یکی از قواعد فقهی مهم که تحقق عینی آن در جامعه مسلمین، سدی مقابل کفار است، «قاعده نفی سبیل» می باشد؛ بر اساس قاعده مذکور، خداوند متعال در عالم تشریع، تکوین و در مقام احتجاج، طریقی و سبیلی علیه مؤمنین برای کفار قرار نداده است. در بحث رابطه نفی سبیل با استراتژی های مطرح در نظام بین الملل، هر چند هر یک از این استراتژی ها در بعضی شرایط با مفاد قاعده نفی سبیل نزدیک می باشند اما نمی توانند کاملاً منطب...

full text

کارکرد قاعده نفی حرج در حقوق خانواده

قاعده نفی حرج ازجمله قاعده های فقهی است که پویایی و جامعیت سیستم حقوقی اسلام را نشان می‌دهد و می‌تواند راه گشای خیلی از مشکلات جاری خانواده ها باشد. این قاعده با شمولی که دارد یکی از قواعدی است که بسیاری از بن بست ها را در روند جاری زندگی خانواده باز نموده، افراد خانواده را از بلا تکلیفی خارج می نماید. قاعده نفی حرج در حوزه های مختلف حقوق خانواده کاربرد دارد؛ در روابط بین زوجین وارد شده و به نف...

full text

قاعده نفی سبیل و تجارت جهانی

قاعده نفی سبیل از قواعد اسلامی است که هرگونه تسلط کفار بر مسلمین را نفی میکند.در مقابل تجارت جهانی از سازمانهای بین المللی است در حال حاضر در دست بلاد کفر می باشد.

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 2

pages  113- 138

publication date 2011-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023